De ambitieuze doelen van Avans: slechts tien procent restafval in 2030

Avans Hogeschool ziet afval als een waardevolle grondstof. In samenwerking met recycler Renewi wil de hogeschool dat negentig procent van het afval wordt gerecycled. ‘De nieuwe generatie studenten begrijpt daarvan de noodzaak’, zeggen Maurice van Boxtel en Miranda Vos van Avans.

Gekleurde bakken voor verschillende afvalstromen. Je eigen koffiemok meenemen en zo min mogelijk verpakkingsmateriaal in de kantine. Daar kijkt geen student bij Avans Hogeschool meer van op. Afval scheiden is voor de jongeren van nu eigenlijk al een automatisme. ‘Je ziet dat de meesten ermee zijn opgegroeid’, vertelt Maurice van Boxtel, coördinator Duurzame Bedrijfsvoering van Avans. ‘Ik zie daarin een duidelijk verschil met enkele jaren geleden. Ook bij medewerkers landt het verhaal over zero waste en circulariteit steeds beter. Maar we blijven dat verhaal wel aan iedereen vertellen. Omdat we elk jaar een grote groep nieuwe studenten verwelkomen en we ook hen willen meenemen. En omdat onze doelstellingen ambitieus zijn en we steeds nieuwe stappen zetten.’

Gekleurde afvalbakken

Met zeventien verschillende afvalstromen – variërend van restafval en organisch afval tot metalen en bouw- en sloopafval – staat Avans voor een uitdagende taak. Door gericht afval te scheiden en te beheren, wil de hogeschool de impact op het milieu verminderen en bijdragen aan een circulaire economie. ‘Bij Avans beschouwen we afval als een waardevolle grondstof’, legt Van Boxtel uit. ‘Ons doel is om afvalstromen te minimaliseren en te scheiden aan de bron, zodat ze kunnen worden hergebruikt of gerecycled.’

7 kilo afval per persoon per jaar

Avans heeft zichzelf daarbij ambitieuze doelen gesteld: in 2030 wil de hogeschool slechts tien procent restafval hebben, met een maximum van zeven kilogram afval per persoon per jaar. ‘We streven naar zero waste’, vertelt Van Boxtel. ‘Dit betekent dat minimaal negentig procent van ons afval weer als grondstof ingezet moet worden. Dit doel sluit aan bij onze bredere duurzaamheidsstrategie, die ook circulaire inkoop en gedragsverandering onder studenten en medewerkers omvat. Onze studenten en medewerkers zijn echt heel belangrijk: zij zijn de motor achter de veranderingen die we nastreven. We hebben een community rondom duurzaamheid gebouwd. Daarin zitten medewerkers en studenten. Zij komen met voorstellen en ideeën, ook op gebied van afval. Het mes snijdt aan twee kanten: ze passen kennis toe uit hun opleidingen, maar motiveren met hun enthousiasme ook anderen in de organisatie.’

Bouwen op partners

Een andere sleutel tot succes, vervolgt Van Boxtel, is de samenwerking met partners. Of het nu gaat om catering, afval, biodiversiteit of energie: Avans kiest voor leveranciers die niet alleen de uitvoering op zich nemen, maar ook een adviesrol hebben. ‘Op gebied van afvalverwerking is Renewi onze partner’, licht hij toe. ‘Ik ben er bijzonder tevreden over. Dit partnerschap is gebaseerd op wederzijds vertrouwen en gedeelde doelstellingen op het gebied van duurzaamheid. Renewi is betrokken bij het hele proces: van het verminderen van restafval tot het verhogen van recyclingpercentages en het ondersteunen van gedragsverandering. Via Renewi EcoSmart krijgen wij toegang tot hoogwaardige kennis en ondersteuning in de vorm van strategisch advies.’

Medisch afval

Een voorbeeld van dat laatste is wat er bij de opleiding verpleegkunde is gebeurd. Facilitair contractmanager Miranda Vos vertelt: ‘In de oefenlokalen werken studenten met veel verschillende materialen. Omdat die zo gemengd zijn, ging alles in de bak voor restafval. Maar Renewi EcoSmart liet ons met de kennis van de medische sector zien hoe ze in ziekenhuizen het afval wél kunnen scheiden. Die kennis passen wij nu toe bij onze opleiding verpleegkunde, waardoor de hoeveelheid restafval ook daar flink is verminderd.’

Herbruikbare verpakking

Er zijn meer van dergelijke succesverhalen. Bij de kunstacademie is een milieustraat ingericht waar (chemische) materialen beter gescheiden kunnen worden. Met de meubelleverancier is afgesproken dat oude tafels en stoelen zoveel mogelijk gedemonteerd en gerefurbisht worden. Moet een afdeling verhuizen, dan gooiden medewerkers vroeger alle afval in grote kliko’s waar dat nu gescheiden wordt. Miranda Vos: ‘De grootste winst zie ik de komende jaren in de catering. We hebben met de cateraar goede afspraken over het vervangen van wegwerpverpakkingen door herbruikbare verpakkingen.’

Efficiënt afvalbeheer

De meerwaarde van partners is dat deze veel ervaring hebben in het meten van doelstellingen. Uit de cijfers van Renewi blijkt bijvoorbeeld dat Avans in 2023 op een restafvalpercentage van 32 procent zat, een flinke daling ten opzichte van het startjaar 2020 toen bijna de helft van het afval ongescheiden verbrand moest worden. Van Boxtel: ‘Deze daling is onder meer bereikt door modulaire inzamelmiddelen en efficiënter afvalbeheer. Een voorbeeld is dat we de relatief dure persen voor restafval hebben vervangen door kostenefficiënte rolcontainers. Deze zorgen voor betere afvalscheiding aan de bron. Minder restafval betekent minder afval dat verbrand hoeft te worden en dus ook minder CO₂-uitstoot.’ Routeoptimalisatie en aangepaste containerconfiguraties helpen de CO₂-uitstoot verder te reduceren. Door restafvalscans uit te voeren, krijgt Avans inzicht in de samenstelling en verwerking van hun afvalstromen.

CSRD heeft al impact

De invoering van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) heeft directe impact op het afvalbeheer. Hoewel onderwijsinstellingen nog niet verplicht zijn aan deze richtlijn te voldoen, ziet Avans CSRD als een kans te anticiperen op toekomstige ontwikkelingen. ‘We willen vooroplopen op het gebied van duurzaamheid’, legt Van Boxtel uit. ‘Daarom werken we samen met Renewi om data te verzamelen en rapportages op te stellen die voldoen aan de CSRD-eisen.’ De recycler helpt Avans met het registreren en analyseren van afvalstromen, inclusief de CO₂-uitstoot. Deze gegevens worden verwerkt in digitale managementrapportages, waarmee Avans niet alleen inzicht krijgt in hun milieueffecten, maar ook transparant kan communiceren met stakeholders.

CO₂-boekhouding

‘Ik denk dat het een gemiste kans is als je CSRD alleen maar ziet als een rapportageverplichting’, besluit Van Boxtel. ‘Door de komst van CSRD word je gedwongen scherper te formuleren wat je duurzaamheidsdoelen zijn, daarover in gesprek te gaan met je leveranciers en je processen verder te optimaliseren.’ Avans wil niet afwachten maar koploper zijn. Daarom is de hogeschool het afgelopen jaar al bezig geweest met het CSRD-proof inrichten van de CO₂-boekhouding. Dit moet het eerste kwartaal 2025 klaar zijn. De tool van Renewi (zie kader) komt daarbij van pas. Van Boxtel: ‘Mijn advies zou zijn: betrek CSRD in je grotere verhaal, maak het onderdeel van je visie op duurzaamheid. Blijf iedereen vertellen wat de route naar de toekomst is. En vier je successen. Als je met elkaar de hoeveelheid restafval van de helft naar een derde hebt teruggebracht, is dat echt iets om samen bij stil te staan.’