Iedereen een gezond hart: hoe we de toegang tot hartzorg wereldwijd kunnen verbeteren
In het streven naar een betere gezondheid voor iedereen is de aanpak van hart- en vaatziekten wereldwijd de grootste uitdaging en tegelijk óók de grootste kans [1]. Met name voor patiënten in afgelegen gebieden of achtergestelde gemeenschappen kan het uiterst lastig zijn om tijdig toegang te krijgen tot hartzorg. Carla Goulart Peron, Chief Medical Officer bij Philips, legt uit waarom dit zo belangrijk is.
Wanneer patiënten te laat toegang krijgen tot hartzorg, bestaat het risico van een (te) late diagnose en slechtere gezondheidsresultaten. Dankzij de komst van kunstmatige intelligentie (AI), virtuele zorg en andere digitale technologieën kunnen we gelukkig deze kloof nu dichten, zodat meer mensen betere hartzorg kunnen krijgen.
Toen ik mijn carrière in de geneeskunde begon in Brazilië, een land vol uitersten, zag ik met eigen ogen de grote verschillen in de toegankelijkheid van zorg. Ik heb mijn opleiding gevolgd in een openbare instelling voor basiszorg in São Paulo. Hier konden we, ondanks de beperkte middelen, toch deze basiszorg bieden. Maar slechts 64 kilometer verderop hadden patiënten te maken met een compleet andere realiteit, met veel minder zorgmogelijkheden. De kwaliteit van de gezondheidszorg die we krijgen, mag niet afhankelijk zijn van waar we wonen. Maar helaas is dat maar al te vaak wel zo.
Nergens is dit duidelijker dan in de hartzorg, waar een tijdige diagnose en interventie het verschil kunnen maken tussen leven en dood. Ten minste driekwart van de sterfgevallen ter wereld als gevolg van hart- en vaatziekten vindt plaats in landen met veel lage en middeninkomens [2]. Maar zelfs in ontwikkelde regio’s zoals de VS en Europa is de toegang tot hartzorg voor velen ook niet eenvoudig.
Een van de belangrijkste redenen hiervoor is het tekort aan gekwalificeerde zorgprofessionals, gecombineerd met de toenemende vraag. Uit een recent onderzoek, gepubliceerd in het Journal of the American College of Cardiology, blijkt bijvoorbeeld dat in bijna de helft van alle Amerikaanse county’s geen praktiserende cardioloog aanwezig is [3]. En uit het Philips Future Health Index-rapport van 2024 blijkt dat 75 procent van de leiders in de cardiologie wereldwijd aangeeft dat personeelstekorten gevolgen hebben voor de patiëntenzorg binnen hun organisaties.
Als zorgsector moeten we meer doen om deze tekorten op te lossen. Door gebruik te maken van de kracht van AI, virtuele zorg en patiëntbewaking op afstand kunnen we meer patiënten hartzorg bieden.
Hoe kunnen innovaties in mijn ogen bijdragen aan betere zorg:
1. Zorgprofessionals meer mogelijkheden geven met AI
Voor veel aspecten van de hartzorg, zoals het maken van een echografieonderzoek of een CT-scan van het hart, is een grote mate van expertise vereist. Maar wat gebeurt er als deze expertise onvoldoende voorhanden is?
Ik kan me nog goed herinneren hoe intimiderend het was om mijn eerste echografieonderzoek te doen en hoe fijn het was om steun te krijgen van een meer ervaren arts. AI kan tegenwoordig een grote rol spelen bij het vereenvoudigen van complexe diagnostiek, zodat zelfs minder ervaren zorgprofessionals met vertrouwen hoogwaardige zorg kunnen leveren.
AI kan tegenwoordig een grote rol spelen bij het vereenvoudigen van complexe diagnostiek
Door recente ontwikkelingen op het gebied van AI is bijvoorbeeld een CT-scan van het hart voor meer instellingen toegankelijk, waardoor het eenvoudiger wordt om routineonderzoeken uit te voeren. Daarnaast kunnen minder ervaren technici een beroep doen op extern advies en training van experts, waardoor ze de ondersteuning en zekerheid krijgen die ze nodig hebben. En door AI in echografiesystemen te integreren, kunnen artsen hartaandoeningen met meer zekerheid en efficiëntie detecteren, diagnosticeren en bewaken.
Persoonlijk geloof ik niet dat AI ooit menselijke vaardigheden zal vervangen. Maar het kan ons zeker helpen om deze vaardigheden effectiever te gebruiken. AI kan helpen bij de triage van patiënten die deskundige aandacht behoeven. Gezien het grote tekort aan gespecialiseerde zorgprofessionals, kan dit ervoor zorgen dat zij tijdig gespecialiseerde zorg ontvangen.
Op AI gebaseerde echografietechnologieën kunnen nu helpen bij het detecteren van vroege waarschuwingssignalen van hartziekten bij kankerpatiënten, die vanwege de bijwerkingen van de behandeling voor kanker een grotere kans hebben hartziekten te ontwikkelen. Als deze problemen eerder worden geïdentificeerd, kunnen patiënten ook eerder worden behandeld. Dit kan leiden tot een betere gezondheid en een grotere kwaliteit van leven van mensen.
2. Het bereik van hartzorg uitbreiden aan de hand van telezorg
Telezorg (virtuele zorg) is een krachtig hulpmiddel gebleken om hartzorg toegankelijker te maken, vooral in afgelegen en landelijke gebieden. Telezorg kan, in combinatie met investeringen in de basiszorg in deze gemeenschappen, de zorg dichter bij patiënten brengen die voor medische hulp anders grote afstanden zouden moeten afleggen.
Zo zijn de Philips Foundation en lokale Philips-teams in Brazilië een partnerschap aangegaan met SAS Brasil om vier gespecialiseerde centra voor telezorg op te zetten, om zo kwalitatief hoogwaardige gezondheidszorg te kunnen leveren aan afgelegen gebieden. Deze centra, waar men aanvankelijk 19.000 afspraken wilde verwerken, overtroffen de verwachtingen door uiteindelijk 29.000 onderzoeken en consulten aan te bieden, zowel online als persoonlijk. Onlangs is het partnerschap uitgebreid met een uniek innovatielab, dat zich richt op digitale gezondheidsvoorlichting. Door lokale zorgwerkers te voorzien van technologie en training, dragen dergelijke initiatieven bij aan duurzame verbeteringen in de gezondheid van de gemeenschap.
In andere delen van de wereld brengt telezorg medische expertise rechtstreeks in de huiskamer van de patiënt
In andere delen van de wereld brengt telezorg medische expertise rechtstreeks in de huiskamer van de patiënt. Om ervoor te zorgen dat geen enkele patiënt buiten de boot valt, moeten investeringen in telezorg worden aangevuld met bredere beleidsinterventies, om breedbandinternet toegankelijker te maken en digitale vaardigheden te vergroten. Zelfs in ontwikkelde landen heeft de COVID-19-pandemie grote ongelijkheden in de toegang tot digitale gezondheidszorg aan het licht gebracht, die zorgen voor grote verschillen in de gezondheid van mensen. In de VS hebben bijvoorbeeld ruim 21 miljoen mensen, waaronder een derde van de huishoudens in New York City, geen toegang tot breedbandinternet, waardoor de toegang tot telezorg beperkt is [4].
Het is zeer belangrijk dat artsen telezorg omarmen; financiële prikkels kunnen hierbij helpen. Hierbij kan gedacht worden aan vergoedingsmodellen die virtuele consulten adequaat compenseren, maar ook aan financiering van trainingen en hulpmiddelen waarmee zorgverleners telezorg effectief in hun werk kunnen integreren.
3. Continue patiëntenzorg mogelijk maken met hartbewaking op afstand
Nu ziekenhuizen over de hele wereld te maken hebben met een nijpend tekort aan bedden, wordt het steeds belangrijker om veilige en effectieve oplossingen te vinden om patiënten eerder te kunnen ontslaan. Dit is vooral aan de orde in de cardiovasculaire zorg, waar continue hartbewaking en tijdige interventie een aanzienlijke impact kunnen hebben op de patiëntresultaten.
Met technologie voor hartbewaking op afstand kunnen de vitale functies van een patiënt, zoals bloeddruk en hartfrequentie, worden gevolgd. Zo kan de toestand van patiënten beter worden gecontroleerd na ontslag. Hierdoor kan niet alleen het risico van een heropname worden verkleind, maar kunnen patiënten ook bij hun dierbaren herstellen. Het kan ook de zorg toegankelijker maken, omdat zorgverleners op deze manier meer patiënten kunnen bewaken en ondersteunen, en het niet uitmaakt waar ze zich bevinden.
Uit talrijke onderzoeken is gebleken dat hartbewaking op afstand een belangrijke rol kan spelen bij de vroegtijdige detectie van hartproblemen
Uit talrijke onderzoeken is gebleken dat hartbewaking op afstand een belangrijke rol kan spelen bij de vroegtijdige detectie van hartproblemen en er ook voor kan zorgen dat mogelijk levensreddende interventies voor patiënten op tijd kunnen plaatsvinden. We zijn nog maar net begonnen met het benutten van alle mogelijkheden. Wanneer technologie voor bewaking op afstand wordt uitgebreid met AI, kunnen er grote hoeveelheden gegevens worden geanalyseerd om mogelijke problemen te voorspellen en tijdig te kunnen reageren.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat zorgbestuurders in de cardiologie in het 2024 Future Health Index-rapport hartbewaking op afstand noemen als het gebied waar in de komende drie jaar de meeste investeringen in door AI ondersteunde klinische besluitvorming naartoe zullen gaan.
Samenwerken om op grote schaal impact te hebben
Zoals deze voorbeelden laten zien, hebben technologieën als AI, telezorg en bewaking op afstand een enorm potentieel om meer patiënten betere hartzorg te bieden. We moeten echter ook erkennen dat patiënten in verschillende gemeenschappen en delen van de wereld tegen hun eigen unieke obstakels aanlopen als ze toegang tot zorg willen krijgen. Deze obstakels beperken zich niet alleen tot geografische afstand, maar omvatten ook sociaaleconomische factoren, culturele verschillen en technologische infrastructuur. Er is geen universele oplossing.
Daarom zijn publiek-private partnerschappen op nationaal of regionaal niveau, in samenwerking met andere belanghebbenden zoals toezichthouders, van cruciaal belang voor het ontwikkelen en testen van op maat gemaakte benaderingen om de gezondheid van het hart te verbeteren. Deze benaderingen kunnen vervolgens worden opgeschaald zodat meer patiënten ervan kunnen profiteren. Door onze krachten te bundelen, kunnen we meer impact hebben. Bij Philips hanteren we een vergelijkbare gezamenlijke aanpak voor verwante ziektes, zoals beroertes. Zo pleiten we in een onlangs gepubliceerd beleidsdocument dat we samen met de World Stroke Organization hebben opgesteld voor een gecoördineerde aanpak om de toegang tot levensreddende zorg na een beroerte te vergroten.
Investeren in preventie is net zo belangrijk, omdat veel gevolgen van hart- en vaatziekten kunnen worden verzacht door vroegtijdig ingrijpen en proactieve behandeling. Voorlichting kan hierbij een belangrijke rol spelen door patiënten te helpen symptomen te herkennen, behandelingskeuzes te begrijpen en een gezondere levensstijl aan te nemen. Dit is vooral belangrijk voor patiënten die atypische symptomen kunnen hebben, zoals vrouwen, bij wie de cardiovasculaire gezondheidsproblemen vaak niet goed worden diagnosticeerd en daardoor ook niet goed worden behandeld [5].
Door ons te richten op technologische innovatie, partnerschappen en uitgebreide educatie, kunnen we effectievere en inclusievere hartzorg leveren die aansluit bij de uiteenlopende behoeften van patiënten over de hele wereld. Samen kunnen we ervoor zorgen dat elk hart de zorg krijgt die het verdient.
Bronnen
[1] https://www.who.int/health-topics/cardiovascular-diseases
[2] https://www.who.int/health-topics/cardiovascular-diseases
[4] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7816740/
[5] https://www.heart.org/en/news/2024/02/09/the-slowly-evolving-truth-about-heart-disease-and-women