Met een kas als zonnepark slaat GroenLeven twee vliegen in één klap

Als particuliere investeerder is het soms zoeken naar écht duurzame fondsen. Maar soms zijn ze heel snel gevonden. Bij Triodos Groenfonds zijn alle projecten ‘donkergroen’, de meeste erkend door de overheid als groenproject. Hiermee maak je niet alleen direct impact, je komt mogelijk ook in aanmerking voor belastingvoordeel. De energieoplossingen van GroenLeven passen hier uitstekend bij.

GroenLeven creëert onder meer duurzame multifunctionele zonneprojecten. Aan een van die projecten wordt hard gewerkt bij glastuinbouwbedrijf Royal Pride in het Hollandse Middenmeer, net boven Medemblik. Tijdens een bezoek op een typisch Nederlandse grijsbewolkte dag zijn we – fotograaf en journalist – ietwat verbaasd. Links en rechts verrijzen uitgestrekte kassencomplexen waar Royal Pride met milieuvriendelijke technieken trostomaten en komkommers kweekt. Een van deze kassen is gerealiseerd door GroenLeven. De kas is gigantisch, zo’n vijftien hectare groot, maar de enorme stalen constructie heeft geen buitenwanden, er hangen geen lampen en er wordt nog niets verbouwd.

Duurzame energie in multifunctionele vorm

Toch zitten we goed: in het glazen dak zitten meer dan 80.000 zonnepanelen geïntegreerd. Peter Paul Weeda, CEO van GroenLeven, knikt tevreden. ‘Het is nog volop in ontwikkeling, maar het ziet er goed uit. Ik zie het als een voorrecht om hieraan te mogen bijdragen, want wat is er nu mooier dan een bijdrage leveren aan de energietransitie met duurzame energie in multifunctionele vorm. Daar zijn we als GroenLeven erg goed in.’ En je kunt er nog rendement mee maken ook. Nu alleen die groente nog.

Multifunctioneel ruimtegebruik

GroenLeven, opgericht in 2012 en gevestigd in Leeuwarden, heeft als missie de wereld te voorzien van schone energie. Inmiddels is het de vijfde grootste investeerder in de Nederlandse energietransitie en marktleider in zonne-energie. Ook ontwikkelt het windenergie, groene waterstof en grootschalige batterijopslag. ‘We zijn klein begonnen, als start-up, maar door groot te denken willen we goeddoen voor mens, milieu en maatschappij. Al snel hadden we door dat grootschalige duurzame energieopwekking op gespannen voet zou komen te staan met de ruimte in het kleine Nederland’, legt Weeda uit. ‘We doen het daarom anders en zoeken voor onze zonneparken altijd locaties voor multifunctioneel ruimtegebruik. Zo is ook dit project ontstaan.’

Puzzel

Weeda doelt op de samenwerking met Royal Pride. ‘Als we ergens kansen zien – een vuilnisbelt, een zandwinningsplas, grote parkeerterreinen, een groot industrieel dak – gaan we op onderzoek uit. Is er ruimte op het net? Wat willen lokale overheden? Hoe denken omwonenden? Welke koppelkansen zijn er te maken? Het is een puzzel. Zo ook in Middenmeer. In Nederland is schaarste op het net, maar in deze omgeving was nog ruimte. En Royal Pride bleek over grond te beschikken waar een kas op zou komen. Eén plus één is dan twee: het dak van de kas zou de ideale locatie zijn voor een zonnepark in multifunctionele vorm met het telen van groenten. Zo ga je in gesprek met elkaar.’ Deze manier van werken resulteerde in groei. In elf jaar tijd realiseerde GroenLeven meer dan één gigawatt aan duurzaam elektriciteitsvermogen in meer dan duizend projecten en met meer dan twee miljoen zonnepanelen.

Lokale verspreiding

Terwijl Weeda de visie en achtergrond van GroenLeven uitlegt, beginnen de omvormers ineens harder te zoemen. Volgens Weeda een goed teken. Hij wijst naar het dak waar een grote lichte plek zichtbaar wordt: de zon breekt door! Werk aan de winkel voor de omvormers dus. ‘In deze omgeving zitten veel grootverbruikers, dus de energie die hier wordt opgewekt wordt hier ook direct verbruikt. Die lokale functie vinden wij mooi.’
Met de ogen gericht op het dak valt ook ineens een heel buizenstelsel op. ‘Dat is weer het multifunctionele van zo’n dak’, glundert Weeda. ‘Al het regenwater dat tussen de puntdaken valt, wordt via afwateringsbuizen opgevangen en afgevoerd naar een waterbassin.’ Hij gebaart naar een groot waterbassin dat direct naast de kas van GroenLeven ligt: het zit helemaal vol, zo’n 8.000 kuub regenwater. ‘Allemaal water voor de planten.’

Groente kweken

Maar hoe zit het nu met die groente, want de kas is nog leeg. Royal Pride wijst op een weerstation aan de zijkant van de kas. Het project is nog in ontwikkeling en voordat er beslist wordt wat ze hier gaan kweken, moeten precies duidelijk zijn wat de weersomstandigheden in deze open kas zijn en hoeveel licht er daadwerkelijk naar binnenkomt. Nog even afwachten dus.

De energietransitie versnellen

Willy Bulsink, fondsmanager van Triodos Groenfonds, noemt GroenLeven een goed voorbeeld van een bedrijf dat bijdraagt aan het versnellen van de energietransitie. ‘Wij investeren al 25 jaar in ondernemers die met innovatieve projecten een klimaatneutrale toekomst willen stimuleren. GroenLeven is zo’n innovatief bedrijf. Ze zijn specialist in de ontwikkeling van grootschalige zonneprojecten in Nederland en voor ons fonds is het versnellen van die energietransitie een van de belangrijkste doelstellingen. Het project in Middenmeer laat dat glashelder zien: de innovatie zit ’m erin dat ze een kas gebruiken als zonnepark. Eerder zag je dat zonneparken concurreerden met woningbouw, recreatie of voedselvoorziening, maar deze kas is een voorbeeld van duaal landgebruik.’

Drijvende zonneparken

Bulsink noemt ook de drijvende zonneparken van GroenLeven. ‘Hier zijn ze heel sterk in. Zo hebben ze een aantal projecten op zandwinningsgebieden, dat is water waar van nature al weinig leven in zit. Zij kijken vervolgens welk gedeelte ze kunnen gebruiken voor zonnepanelen zonder negatieve effecten op de omgeving. Bij een van die projecten is nu een toom zeldzame ganzen neergestreken. Die bivakkeren daar heerlijk tussen die panelen. Geweldig toch? Ook richt GroenLeven het gebied rondom zo’n meer opnieuw in, waardoor de biodiversiteit toeneemt.’

Impact en rendement

Zeker zeven projecten van GroenLeven worden gefinancierd door het Triodos Groenfonds, maar projecten komen niet zomaar in aanmerking voor een investering. Als groene beleggingsinstelling moet Triodos Groenfonds voldoen aan de regeling Groenprojecten van de overheid. Dit betekent dat minimaal 70% van de bedrijven in de portefeuille van het fonds moet beschikken over een door de overheid afgegeven groenverklaring. Als groene beleggingsinstelling kunnen beleggers in het fonds mogelijk profiteren van een belastingvoordeel. Bulsink: ‘We hanteren strenge selectiecriteria. Bij al onze investeringen willen we zeker weten dat bedrijven bijdragen aan duurzame ontwikkeling, geen negatieve impact hebben én een positief rendement behalen. Want impact is belangrijk, maar rendement ook. Bij onze fondsen gaan rendement en impact hand in hand. De impact is direct inzichtelijk – kijk naar GroenLeven – én het zijn het stuk voor stuk goede ondernemers waarin wij investeren.’

Artikel 9

Voor veel particuliere beleggers blijft het echter een zoektocht: wat is nu groen en waarmee maak je écht impact? Regelgeving vanuit de overheid moet dit makkelijker maken. Zo is er wetgeving die ervoor moet zorgen dat beleggingsinstellingen zich niet duurzamer voordoen dan ze zijn, de zogenaamde Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR). Het doel is om beleggers meer inzicht te geven in hoe beheerders van beleggingsfondsen omgaan met duurzaamheid. De artikelen 6, 8 en 9 spelen hierin een belangrijke rol, waarbij artikel 8 duurzaamheidskenmerken heeft en artikel 9 het verst gaat.
Triodos Investment Management beschouwt al haar fondsen artikel 9 volgens het SFDR framework. ‘Hiermee laten wij zien dat we veel verdergaan dan veel andere fondsen. Andere beleggingsfondsen hanteren vaak alleen een uitsluitingslijst om zo negatieve impact op het milieu of sociaal gezien, te voorkomen. Wij gaan verder. Wij kijken nadrukkelijk naar de positieve impact op de samenleving en investeren alleen in bedrijven die die positieve impact kunnen maken.’

Een groene toekomst

Terwijl we teruglopen naar de parkeerplaats komen we langs een schuin toelopend gedeelte in de kas. Voor groenteteelt eigenlijk een onhandige hoek. Weeda knikt. ‘Klopt, die hoek is inderdaad aan ons teruggegeven. We zijn van plan om hier batterijen te plaatsen waarmee we de opgewekte stroom kunnen opslaan. Zo kunnen we het netwerk op piekmomenten ontlasten en vraag en aanbod beter op elkaar afstemmen.’
De batterijopslag blijkt een geheel nieuw gespreksonderwerp aan te boren. Weeda vervolgt: ‘Vanuit ons marktleiderschap willen we de Nederlandse energietransitie oprecht verder brengen. Dus naast zon- en windenergie ontwikkelen we ook grootschalige batterijopslag en groene waterstof. In Oosterwolde staat bijvoorbeeld een van de eerste waterstoffabrieken van Nederland, waar we met de duurzame stroom van een van onze zonneparken groene waterstof produceren. Ik ben dan ook oprecht blij met de samenwerking met Triodos Groenfonds. Zij zijn bereid om projecten zoals het zonnepark in Middenmeer te financieren en zo samen te werken aan de energietransitie.’