Beleggen met positieve impact: welke wereld wilt u nalaten?

Steeds meer vermogende particulieren willen méér dan een goed financieel rendement. Ze denken na over de wereld en hoe ze deze achter willen laten. Impactbeleggen is op hun lijf geschreven: investeren in bedrijven en projecten die echt een verschil maken. ‘We willen een eerlijk verhaal.’

Het gaat hard in de wereld van ESG-beleggen, oftewel het investeren in bedrijven die environment (milieu), sociale verhoudingen en governance (goed bestuur) hoog in het vaandel hebben. Toen Jan Willem Hofland, nu Hoofd Investment Sales NL bij ABN AMRO MeesPierson, twintig jaar geleden in deze professie begon, kreeg hij veel vragen over het rendement. ‘Mensen wilden weten of je met ESG-beleggen geen dief van je eigen portemonnee was’, blikt Hofland terug. ‘Die discussie is verstomd. ESG-beleggen is nu de norm. Bedrijven worden geselecteerd op hun CO2-uitstoot, omgang met personeel en leveranciers en goed ondernemingsbestuur. Met twintig jaar ervaring weten we ook dat rendementsverwachtingen bij ESG-beleggen niet veel verschillen van andere traditionele beleggingen. Bij ESG-beleggen is het belangrijk hoe bedrijven omgaan met bijvoorbeeld energiebesparing, diversiteit en inclusie op de werkvloer en de manier waarop de directie wordt beloond. Je belegt in bedrijven die voldoen aan een aantal duurzaamheidscriteria. Maar ze hoeven niet overal goed op te scoren.’

Impactbeleggen

Sinds een paar jaar is er een nieuwe vorm van duurzaam beleggen: impactbeleggen. Daarmee is ook begripsverwarring ontstaan, maar daarover later meer. Impactbeleggen gaat verder dan ESG-beleggen, licht Hofland toe. Bij impactbeleggen wordt alleen belegd in bedrijven en projecten die positief bijdragen aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties en een positieve impact hebben op milieu en maatschappij. De wereld moet er concreet en meetbaar beter van worden. Hoe ABN AMRO MeesPierson dat meet? Hofland: ‘Bij de beoordeling van een bedrijf kijken we welk deel van de omzet wordt behaald uit activiteiten die op één van deze doelen een positieve bijdrage leveren. Daar trekken we het deel vanaf dat een negatieve impact heeft op de VN-doelen. De uitkomst van de som moet positief zijn en bovendien mag de negatieve impact niet te groot zijn. Pas dan is er sprake van impactbeleggen. Je beoordeelt bedrijven dus op hun duurzaamheidscriteria, maar daar komt bij dat ze ook een positieve bijdrage aan milieu of maatschappij leveren.’

Wat is dan impact?

Een paar voorbeelden verduidelijken waar de verschillen zitten. Bij een ESG-belegging is de fossiele brandstofindustrie niet per definitie uitgesloten. Immers, een oliebedrijf kan veel investeren in duurzame winningstechnologie of alternatieve energievormen zoals wind- en zonne-energie en daarmee bepaalde ESG-doelen nastreven. ‘Maar zo’n oliebedrijf valt niet onder de criteria van impactbeleggen’, legt Hofland uit. ‘Daarvoor komen vooral game changers in aanmerking, bedrijven of projecten die erop gericht zijn de samenleving en technologie een andere kant op te sturen. Dus géén vleesverwerkingsbedrijf dat milieuvriendelijker vlees wil produceren – want de productie van vlees zal altijd tot stikstofuitstoot en veel waterverbruik leiden – maar wél een onderneming die zich richt op vleesvervangers. Géén Amerikaans ziekenhuis dat zijn processen verduurzaamt, wél een Amerikaans ziekenhuis dat zijn processen verduurzaamt en tegelijk meewerkt aan speciale programma’s als Medicare en Medicaid waardoor de toegang tot de gezondheidszorg voor grotere groepen Amerikanen verbetert.’

Wens vanuit klanten

‘Sinds 2018 is ESG-beleggen bij ons het uitgangspunt, waarbij we de klanten vragen naar hun duurzaamheidsvoorkeuren’, gaat Hofland verder. ‘We kregen vragen, onder meer van vermogende klanten, of er niet meer gedaan kon worden. Soms was het heel persoonlijk: “Hoe maak ik de wereld nou echt beter met mijn vermogen dat ik kan beleggen?” Daar is in 2019 het impactbeleggen uit voortgekomen. We merken dat dit klanten aanspreekt die zich zorgen maken over de toekomst, die nadenken welke planeet er achterblijft voor kinderen en kleinkinderen. Het zijn mensen die de ontwikkelingen op gebied van klimaatverandering, maar ook sociale vraagstukken op de voet volgen en daar een visie op hebben. Vaak zijn ze maatschappelijk actief. Een ander kenmerk van de doelgroep is dat het om mensen gaat die verder kijken dan financieel rendement alleen. Ze zijn nadrukkelijk bezig met maatschappelijke en sociale doelen, willen hun geld inzetten om die doelen te behalen. Ze nemen met mooie praatjes geen genoegen maar willen onderdeel van de oplossing zijn.’

Beleggingsadvies

Vermogende klanten kunnen op twee manieren kiezen voor impactbeleggen. Wie alles uit handen wil geven aan ABN AMRO MeesPierson heeft, bij meer dan €50.000 vrij belegbaar vermogen, de mogelijkheid van vermogensbeheer. Hofland: ‘Met de bank spreek je af wat je wensen en doelen zijn, en wij beleggen in de fondsen en projecten die daarbij passen. Dit noemen we het Impact Fondsen Mandaat.’ Met de tweede mogelijkheid is ABN AMRO MeesPierson redelijk uniek. Vanaf een belegbaar vermogen van €500.000 geeft de bank beleggingsadvies aan klanten die met impact willen beleggen. Hofland: ‘Je ziet dat veel financiële instellingen de grens voor advies optrekken of zich er zelfs uit terugtrekken omdat het te kostbaar is. Wij willen deze optie graag behouden omdat veel klanten graag zelf de regie houden. Let wel, bij beleggingsadvies doen wij voorstellen aan de klant, maar die bepaalt zelf waarin hij of zij wilt beleggen.’

Opwindende obligaties

Klanten beleggen bij impactbeleggen in drie fondsen van ABN AMRO zelf (zie kader). In die fondsen zitten aandelen, obligaties en alternatieve beleggingen. ‘Voor particulieren zijn obligaties vaak het minst spannende onderdeel van de beleggingsmix, maar bij impactbeleggen zijn obligaties juist heel spannend’, vertelt Hofland. ‘Het gaat om leningen die klanten erg aanspreken. Zo beleggen we niet in een Nederlandse staatslening, maar bijvoorbeeld wel in green bonds om de dijken te verhogen of zonneparken aan te leggen. Er zijn ook leningen – zogenaamde social impact bonds – om bewoners in achterstandswijken vooruit te helpen.’ De meeste impact, aldus Hofland, zit bij alternatieve beleggingen. ‘Dit gaat om niet-beursgenoteerde bedrijven en projecten, die bijvoorbeeld een windmolenpark voor de kust van Engeland financieren of leningen bieden aan studenten in landen met een onderontwikkeld onderwijssysteem of waar de toegankelijkheid niet voor iedereen gewaarborgd is.’ Educatie is een belangrijk onderdeel van impactbeleggen, licht Hofland toe. ‘Door onderwijs ni de wereld te verbeteren en breder toegankelijk te maken kun je veel impact hebben.’

Innovatief denken

Hofland geeft enkele voorbeelden waaruit blijkt dat de vermogensbeheerders van impactbeleggen veel belangstelling hebben in het onderwerp en de bedrijven en projecten. ‘Een bedrijf dat we in de portefeuille hebben gehad is Interface, dat tapijttegels maakt. In kantoren krijg je snel uitgesleten paden. Na een aantal jaar wordt de hele vloer vervangen. Interface maakt tegels, zodat je alleen het deel kunt vervangen dat versleten is. Dit bespaart veel grondstoffen en reduceert afvalstromen, maar is bovendien een innovatieve manier van kijken naar vloerbedekking. Een ander voorbeeld is Grand Canyon, een bedrijf dat Amerikaanse onderwijsinstellingen adviseert hoe ze hun financiën beter op orde kunnen krijgen.’ Opvallende naam is die van DSM, een Nederlands bedrijf uit de AEX. Hofland: ‘DSM is een bedrijf dat voedsel verrijkt, wat mogelijk een antwoord is op de groei van de wereldbevolking.’

Zeeleven

Hofland benoemde al eerder dat de doelgroep van impactbeleggen kritisch en betrokken is. ‘Het zijn mensen die niet schrikken als hun portefeuille een jaar wat minder presteert dan de benchmark. Ze kijken immers naar de langere termijn en de impact die ze met hun belegd vermogen kunnen hebben.’ Kritisch en betrokken is de doelgroep ook als het gaat om resultaten en de manier waarop ABN AMRO MeesPierson daarover rapporteert. ‘We geven de kengetallen van de portefeuille weer, waaruit de impact blijkt. Bijvoorbeeld: hoeveel CO2-uitstoot zit er in de beleggingsportefeuille ten opzichte van de index. Belangrijk zijn de niet-financiële kengetallen. Als we kijken naar de klimaatdoelen voor het jaar 2050, zijn die dan met de huidige resultaten in de beleggingsportefeuille haalbaar of moet er een schepje bovenop?’ Handig is dat de rapportage met kleuren werkt, waarbij groen voor goed staat en rood voor nog niet goed genoeg. Hofland: ‘De meeste kengetallen bij impactbeleggen zijn groen, maar op het gebied van het zeeleven is het rood. Hoe kan dat? Door windmolens op zee. Die zijn goed voor klimaatdoelen, maar niet voor het zeeleven. Dat vertellen we klanten ook. We willen een eerlijk verhaal. En zij ook.’

Vol-hou-baarheid

Tot slot even terug naar de begripsverwarring waar Hofland eerder over sprak. Waar zit die in? ‘Tot een paar jaar geleden mocht alles wat op een betere wereld gericht was “duurzaam beleggen” heten. Dat is niet meer zo. Daarom is de term ESG-beleggen geïntroduceerd’, licht hij toe. Daarmee worden doelen nagestreefd op het gebied van milieu, sociale omstandigheden en goed bestuur. Maar dergelijke bedrijven kunnen op andere punten niet-duurzaam zijn. De term ‘duurzaam’ is nu gereserveerd voor bedrijven die de aarde niet uitputten of vervuilen. Bij impactbeleggen moeten alle beleggingen een positieve bijdrage leveren aan het milieu of de maatschappij. Hofland: ‘Ik vind het Zuid-Afrikaanse woord voor duurzaamheid heel mooi: vol-hou-baarheid. Dit omschrijft eigenlijk perfect waar het om gaat. Duurzaamheid is omgaan met de aarde zodat deze het tot in het oneindige kan volhouden. Ervoor zorgen dat natuurlijke bronnen worden aangevuld, dat afval opnieuw gebruikt kan worden als grondstof.’

Beleggen kent risico’s. U kunt (een deel van) uw inleg verliezen.

ABN AMRO is door beleggers gekozen tot Beste Aanbieder Impactbeleggen bij de Cashcow Awards van 2022 en 2023. Geïnteresseerd geraakt? Maak kennis met Vermogensbeheer bij ABN AMRO.