Beleggen in whisky: een krachtige real asset

Nu sommige traditionele beleggingscategorieën in de verdrukking zitten, zoeken beleggers naarstig naar alternatieven. Die vinden ze steeds vaker in een categorie met uitzonderlijk rendement: bijzondere single malt Scotch whisky’s.

Beleggen in single malt Scotch whisky heeft de afgelopen twintig jaar een vlucht genomen. Wat tot voor kort nog niet veel meer was dan een leuke hobby van whiskyliefhebbers, is nu uitgegroeid tot een sterke en stabiele groeier in de beleggingsmarkt. Met jaarrendementen van gemiddeld tien procent in de afgelopen vijf jaar. Een bescheiden speler met een krachtige finish, zoals kenners de afdronk van de gelauwerde Schotse drank noemen. 

Blends vs. single malts

De exportwaarde van Scotch whisky’s bedroeg in 2023 ruim 6 miljard pond. Ter illustratie, in 2018 was dat nog 4,9 miljard. Het overgrote deel daarvan is consumptiewhisky van allerlei smaak- en kwaliteitsniveaus. Dit betreft voor het overgrote deel mengsels van diverse whisky’s van verschillende distilleerderijen. Met name de grote consumentenmerken produceren doorgaans zulke blends. Slechts een klein deel van de markt bestaat uit hogere kwaliteit van de meest pure soort, de zogeheten single malts: whisky’s van eenzelfde distilleerderij en uit eenzelfde distillaat. In het geval van een single cask, de meest exclusieve vorm, komt de whisky uit een enkel vat. Des te langer een whisky op het vat heeft kunnen rijpen – vijftien, achttien, twintig of zelfs veertig jaar of meer – des te rijker en dieper de smaak.

Groeiende vraag

Aangejaagd door de groeiende interesse van beleggers in de betere whisky’s neemt juist het volume van single malts de afgelopen jaren sterk toe. En daarmee groeit de interesse van particuliere en professionele beleggers én de waarde van de mooie whisky’s, zo signaleert ook Michel Kappen, oprichter van Scotch Whisky Investments. Met een belegd vermogen van rond de 290 miljoen euro voor 1.400 beleggers is deze Nederlandse onderneming een van de grootste aanbieders ter wereld van beleggingen in Schotse single malt whisky. ‘De sterke opkomst van deze bijzondere drank als belegging is enerzijds een gevolg van de groeiende welvaart. Daardoor groeit de vraag, zeker in landen waar de middenklasse de afgelopen jaren meer te besteden heeft gekregen. India heeft bijvoorbeeld afgelopen jaar Frankrijk ingehaald als grootste importeur van Schotse whisky. Vooral de status en het imago van de drank slaan aan bij de welvarende Indiër. Anderzijds is het een gevolg van de stijgende vraag naar alternatieve beleggingen. Om meer diversiteit en stabiliteit te creëren binnen de beleggingsportefeuille. Als real asset, een echt tastbare asset, kan whisky als belegging in die behoefte voorzien. Het blijkt een echte inflatiehedge te zijn, en vanwege de lage correlatie met andere asset classes is een whiskybelegging een goede manier om marktrisico van de portefeuille te beperken.’

Real asset

Vooral oudere single malts zijn zeer in trek. Bij liefhebbers vanwege hun rijke smaak en hun unieke karakter. Bij beleggers vanwege de potentiële waardeontwikkeling: binnen de real assets is whisky een van de best presterende categorieën. Dat is een direct gevolg van de wetten van vraag en aanbod. Kappen: ‘Dat geldt helemaal bij zogeheten single cask whisky’s: dat is een botteling van flessen uit één vat – de meest pure vorm. Daarmee heeft het een beperkte oplage, meestal tussen de tweehonderd en de driehonderd flessen. Wanneer een single cask botteling ook nog eens bijzonder lang heeft gerijpt, betalen liefhebbers daar graag hoge bedragen voor. En elke fles die gedronken wordt, zorgt ervoor dat de resterende flessen in waarde stijgen.’ 

Belegging in whisky is toegankelijk

Scotch Whisky Investments biedt een vermogensbeheeroplossing in whisky en overziet de gehele belegging, van aankoop tot verkoop van de whisky, namens de klant. Kappen: ‘Zo’n negentig procent van alle mensen die beleggen in whisky zijn zelf helemaal geen whiskyliefhebbers. Ze zien een solide beleggingsproduct en willen graag een gezonde mix in hun totale beleggingsportefeuille aanbrengen. Maar natuurlijk is rendement ook van belang.’
Kijkend naar het risicoprofiel en wensen van de belegger, wordt een whiskybeleggingsportefeuille samengesteld. Kappen: ‘We vinden het belangrijk de due dilligence goed te doen, want optimale service bieden aan onze klant is ons doel, niet omdat het onder onze AFM-vergunning verplicht is. Whisky vraagt om een lange beleggingshorizon en wij gaan graag een persoonlijke en langdurige verbinding aan met onze klanten.’

Samenstelling whiskyportefeuilles

Wat koop je dan feitelijk als je in whisky belegt? Kappen: ‘Wij kopen voor onze klanten al gebottelde flessen, rechtstreeks bij distilleerderijen, privécollecties en alles wat daar tussenin zit. Maar ook whisky in vat. Die whisky rijpt dus nog verder op het vat in Schotland. Bottles in cask noemen we dat.’ 

Het rijpingsproces van de vaten in de bonded (nog voor accijnzen) warehouses in Schotland wordt nauwgezet gevolgd door eigen analisten. Kappen: ‘Zij monitoren de kwaliteit en kwantiteit, en letten op zaken als geur, kleur, smaak en alcoholpercentage. Om die ontwikkeling te kunnen volgen nemen zij proefsamples. Op deze manier begeleiden we de whisky net zo lang tot deze op zijn best is. Want kwaliteit en zeldzaamheid bepalen uiteindelijk voor een groot gedeelte de waarde.’

Verzekerd

Wanneer die optimale kwaliteit van de whisky is bereikt, dan is het tijd om de whisky, die bottles in cask, te bottelen. Eenmaal in de fles stopt de rijping en blijft de kwaliteit van de whisky behouden en kun je een fles bijna onbeperkt bewaren. Opvallend: bij oudere whisky’s gaan er minder flessen uit eenzelfde vat. Dat komt door verdamping. Kappen: ‘Als je een geestrijke vloeistof bewaart in een houten vat, gaat er onvermijdelijk een deel verloren door verdamping. Gemiddeld twee procent per jaar. De angels share noemen de Schotten dat.’ Dat klinkt als een risico voor beleggers, maar dat valt mee. Kappen: ‘Wij garanderen een minimaal aantal flessen uit een vat. Levert een vat bijvoorbeeld door die verdamping minder flessen op, dan dekken wij dat verschil. En als een heel vat verloren zou gaan – bijvoorbeeld door brand, een breuk of diefstal – dan is het vat verzekerd tegen de marktwaarde.’ 

Risico’s

Gevraagd naar beleggingsrisico’s is Kappen helder. ‘Klinkende cijfers uit het verleden, zoals tien procent gemiddeld in de afgelopen vijf jaar, bieden zoals bij elke belegging geen garantie voor de toekomst. Een risico dat je als belegger loopt, is dat wanneer de vraag naar whisky wereldwijd afneemt, dit van invloed kan zijn op de prijs van de whisky. Daarnaast is whisky minder liquide dan bijvoorbeeld aandelen. De whisky dient tegen de juiste prijs verkocht te worden en dat kan tijd in beslag nemen.’

Beperkte voorraad

Niets zit de vraag naar kwaliteitswhisky naar de toekomst toe in de weg. Zo verwacht de Scotch Whisky Association, het overkoepelende orgaan dat het belang van de whisky industrie overziet, dat de wereldwijde export van whisky in de komende vijf jaar nog eens met een miljard extra per jaar zal toenemen. Kappen: ‘Beleggingswhisky is oud of bedoeld om oud te worden – minstens vijftien jaar. Bijmaken is onmogelijk; je kunt niet overnight vijftien jaar oude whisky produceren. De beschikbare voorraad van oudere whisky is beperkt. Alleen al daardoor is een goede single malt Scotch whisky tamelijk waardevast.’
En de toekomst? ‘We hebben geen glazen bol, maar met de groeiende welvaart wereldwijd, een steeds populairder product en beleggers die steeds vaker kiezen voor alternatieve beleggingen, ziet het er goed uit. Het is een product dat door die groeiende vraag alleen maar schaarser wordt.’